MAG Dergisi Röportajı - Konkordato Nedir?

Konkordato Nedir?
Aktaş Hukuk Bürosu

Ağırlıklı olarak icra iflas hukuku ve ticaret hukuku alanlarında hizmet veren Aktaş
Hukuk Bürosu’nun Kurucusu Av. Habip Aktaş, konkordatonun nedenlerini,
esaslarını, amaçlarını ve sonuçlarını tüm detayları ile değerlendiriyor...

Öncelikle sizi tanıyabilir miyiz?

1986 yılında Konya’nın Kulu ilçesinde doğdum. Üniversite eğitimimi tamamlamam akabinde Ankara Barosu’na bağlı olarak serbest avukatlık mesleğini icra  etmekteyim. Aktaş Hukuk Bürosu’nun kurucusuyum. Mesleğe başladığım günden bu yana icra iflas hukuku ve ticaret hukuku alanlarında çalışmaktayım. Özellikle, iflasın ertelenmesi müessesesi kaldırılmadan önce ağırlıklı olarak bu alanda, mevzuat değişikliğinden sonra ise iflasın ertelenmesi müessesinin yerini alan konkordato alanında ağırlıklı olarak çalışmaktayım. Aktaş Hukuk Bürosu olarak İstanbul Nişantaşı ve Ankara Çukurambar’da bulunan ofislerimizde faaliyet göstermekteyiz.

Konkordato Nedir?

Sosyal ve ekonomik koşullarda meydana gelen değişiklikler; (enflasyon, döviz kurundaki dalgalanmalar vb.) borçlunun işlerinin bozulmasına ve malî bakımdan zor durumda kalmasına neden olabilir. Ekonomik durumu bozulmuş olan borçlu; şayet iflâsa tâbi ise iflâsla karşı karşıya kalabilecek, değilse aleyhine başlatılan icra takipleri neticesinde mevcudunun büyük bir kısmı elinden çıkabilecektir. Bu bakımdan konkordatonun; Türk Hukuku’nda malî durumları bozulmuş bu borçluların içinde bulundukları ekonomik dar boğazdan kurtulmalarını sağlamak için ortaya konulmuş en önemli müessese olduğunu söyleyebiliriz. Borçlarını, vadesi geldiği hâlde ödeyemeyen veya vadesinde ödeyememe tehlikesi altında bulunan herhangi bir borçlu, vade verilmek veya tenzilat yapılmak suretiyle borçlarını ödeyebilmek veya muhtemel bir iflâstan kurtulmak için asliye ticaret mahkemesinden konkordato talep edebilir. Konkordato, Türk Hukuku’nda uzun yıllardır yer almaktadır. Bu müesseseye yönelik hukuki düzenlemeler zaman içinde çok defa değiştirilmiş olup en köklü değişiklik ise 15.03.2018 tarihli 7101 sayılı Kanunla yapılmış ve konkordato yeni bir kimlik kazanmıştır.

Konkordatonun Amacı Nedir?

Konkordatonun amacını; borçlu, alacaklı ve ülke ekonomisi açısından değerlendirmekte fayda var. Konkordato ile borçluların malî durumlarının iyileşebilmesi amacıyla alacaklılarıyla ödeme zamanı veya şartları hususunda bir anlaşmaya varılabilmesi için bir süreç yaratılması, iflâsa tâbi borçlunun muhtemel iflâstan kurtulması amaçlanır. Öte yandan konkordato, alacaklıların da menfaatlerini koruma amacını taşır. Zira alacaklıların, alacaklarına kavuşabilmek için borçlu aleyhine başlatacakları icra veya iflâs takibi, hem uzun bir süreci hem de belli takip giderlerini beraberinde getireceği gibi bu takipler neticesinde elde edilecek tutar ise çoğu kez alacaklıları tatmin edecek oranda olmayabilir. Son olarak ise malî durumunu iyileştirebilme ihtimali olan borçluların iflâs yoluyla tasfiye ettirilerek ekonomik hayattan silinmeleri, şüphesiz üretim kaybı ve çalışanların işsiz kalmaları nedeniyle ülke ekonomisinin zarar görmesine de yol açar.

Son Yıllarda Konkordato Başvurularında Artış Oldu Mu?

7101 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik ile iflasın ertelenmesi yolunun İcra ve İflâs Kanunu’ndan çıkarılması, konkordato taleplerinde artışa neden olsa da pandemi, konkordato başvurularında bir duraksamaya sebep olmuştur. Öte yandan, aynı iflâsın ertelenmesi sürecinde yaşandığı gibi konkordatonun da bazı borçlular tarafından kötüye kullanıldığı, borçluların sadece zaman kazanmak için bu müesseseye başvurdukları görüldüğü için şartlar zorlaştırıldı. Bununla birlikte, asliye ticaret mahkemeleri arasındaki şehirlere göre ortaya çıkan farklı uygulamalar ve konkordato başvurusunun oldukça masraflı bir yol olması ise son dönemde konkordato başvurularındaki azalmanın sebeplerinden birkaçıdır. Neticede, 2020 yılında ülke çapında konkordato başvurusunun bin yüz civarında olduğunu söyleyebiliriz.

Kimler Konkordatoya Başvurabilir?

Borçlarını vadesi geldiği hâlde ödeyemeyen veya vadesinde ödeyememe tehlikesi altında bulunan herhangi bir borçlu konkordatoya başvurabilir. Yani konkordatoya (anonim, limited şirket gibi) bir ticaret şirketi başvurabileceği gibi (memur, işçi gibi) iflâsa tâbi olmayan bir borçlu da başvurabilir.

Konkordato Mühleti Ne Kadardır?

Konkordato başvurusunun ilk etapta kabulü halinde mahkeme üç aylık bir geçici mühlet verir ve bu süre iki ay uzatılabilir. Sonrasında şartlar sağlanmışsa, mahkeme bu sefer bir yıllık bir kesin mühlet verir ve bu süre de altı ay uzatılabilir. Tasdik yargılaması bakımından ise mahkeme bu mühleti altı ay daha uzatabilir. Nihayetinde konkordato süreci azami yirmi dokuz aydır.

Konkordato süreci azami yirmi dokuz aydır.

Konkordato Mühleti İle İlgili Özellik Arz Eden Durumlar Nelerdir?

• Konkordato sürecinde borçlu aleyhine kural olarak takip yapılamaz; ancak imtiyazlı alacak olarak sayılan işçilerin takip yapabilmesi, konkordato talep eden borçlunun mallarını haczetmesi ve satması ile alacağını tahsil edebilmesi pekâlâ mümkündür.
•Konkordato talep eden borçlunun ödeme güçlüğüne düşmesi sebebiyle kesin mühlet kararından önceki dönemde ödenmeyen en fazla üç aylık işçi ücretleri ücret garanti fonu tarafından ödenmektedir. Bu düzenleme çok sayıda işçi çalıştıran şirketlere büyük bir fayda sağlamakta ve bu şirketlere nefes aldırmaktadır. Ücret garanti fonundan yapılan bu ödemeye, aciz duruma düşmüş şirketlere devlet tarafından sağlanan bir destek diyebiliriz.
•Konkordato mühleti içinde konkordato talep eden borçlunun karşılıksız çekten dolayı ceza sorumluluğu doğmaz. Nitekim sorumluluk şahsi olduğundan, ticaret hukuku kurallarına göre cirantanın hukukî sorumluluğu devam eder ancak ceza sorumluluğu çeki düzenleyene veya temsilcisine aittir. Konkordato süresince karşılıksız çek suçu oluşmayacağından, çeki düzenleyenin veya temsilcinin ceza sorumluluğu da gündeme gelmeyecektir.
• Bu süre içinde konkordato borçlusu gayrimenkulünü devredemez.
• Konkordato süreci içinde olan borçlu şirketler kamu ihalelerinde ihale dışı bırakılırlar.

Konkordato Sürecinde Ortaya Çıkan Sorunlar Açısından Çözüm Önerileriniz Nelerdir?

Konkordatonun başarıya ulaşabilmesi için konkordato talep eden borçlu kesinlikle dürüst olmalıdır. Bu sebeple, özellikle şirketler açısından malî yönden tüm belgelerin eksiksiz ve usulüne uygun olarak tutulmuş olması şarttır. Öte yandan; mühlet içinde atanan konkordato komiserleri ile gerek borçlu avukatı gerek alacaklılar uyum içinde çalışmalıdır. Zira sürecin, konkordato hukuku konusunda uzman kişiler tarafından yürütülmesi, konkordatonun başarıya ulaşabilmesi açısından gereklidir. Ne yazık ki; konkordatonun ülkemizde yanlış anlaşılmış ve yorumlanmış olması da karşımıza çıkan en önemli sorunlardan biridir. Daha önce de ifade ettiğim üzere, konkordato sadece borçluları koruyan bir müessese olmayıp aynı zamanda alacaklıların haklarını koruyan ve alacaklarına kavuşmalarını sağlayan bir cebri anlaşmadır. Son tahlilde, konkordato talep eden şirketlerin ülke ekonomisindeki yeri ve rolü düşünüldüğünde, bu şirketlere ön yargılı davranılmaması ve ekonomiye yeniden kazandırılmaları görüşündeyim.