Borçlunun Malvarlığı ve Alacaklılar Toplantısı

Borçlunun Malvarlığının Deftere Kaydedilmesi ve Kıymet Takdiri

Borçluya ait bütün malvarlığı değerlerinin listelenmesi ve bir deftere kaydedilmesi, konkordato süreci boyunca birçok açıdan fayda sağlayacaktır. Bunların bazıları alacaklılar için konkordatonun mu yoksa iflasın mı daha karlı olacağı, borçlunun mevcut malvarlığı ile konkordato teklifinin gerçekleştirebilir olup olmadığu gibi hususlar gelmektedir. Bu yüzden de konkordato kararı verilmesiyle birlikte, borçlunun bütün malvarlığı bir deftere kaydedilecektir

Defter tutma ve bu deftere yazılan malların kıymetlerini belirleme görevi konkordato komiserine verilmiştir. Bu sebeple de komiser, görevlendirilmesinin ardından borçlunun tüm malvarlığının bir defterini yapar ve bu deftere yazılan malların kıymetlerini takdir eder. Borçlunun başka yerlerde malları varsa komiser, o yer icra dairesine talimat göndererek defter tutma işlemini yaptırabilir. Deftere yazılacak olan malvarlığı değerlerine, üzerinde haciz veya rehin bulunması fark etmeksizin borçlunun taşınır veya taşınmaz bütün malları ve 3. kişilerde bulunan hakları ve alacakları girmektedir. Böylece borçluya ait olan her şey bu defterde açıkça görülebilecektir.

Deftere yazılan bu malların kıymet takdirini komiser yapacaktır. Ancak değerlendirme bir uzmanlığı gerektiriyorsa, komiserin bilirkişiye başvurmasında da herhangi bir mahsur yoktur. Komiser rehinli malların kıymetini takdirini, Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca gayrimenkul değerleme uzmanlığı lisansı ile yetkilendirilen kişilere yaptırılabilecektir. Komiser rehinli malların kıymetinin takdirine ilişkin kararını alacaklıların incelemesine hazır bulundurmakla görevlidir. Ayrıca rehinli mallara ilişkin kıymet takdiri, alacaklılar toplantısından önce yazılı olarak rehinli alacaklılara ve borçluya bildirilecektir.

Yapılan bu kıymet takdiri kendisini ilgilendiren herkes, yedi gün içerisinde ve masrafını önceden vermek kaydıyla, mahkemeden rehinli malların kıymetini yeniden takdir etmesini isteyebilir. Eğer yeni kıymet takdiri bir alacaklı tarafından istenmiş ve takdir edilen kıymet, kayda değer bir şekilde değişmişse alacaklı borçludan masraflarının ödenmesini talep edebilir.

Alacaklıları, Alacaklarını Bildirmeye Davet

Borçludan alacağı olan kişilerin tam olarak tespit edilebilmesi için konkordato komiseri tarafından, Ticaret Sicili Gazetesinde ve Basın-İlan Kurumunun resmî ilân portalında bir ilan yayımlanır. Bu ilanda borçludan alacağı olan kişilerin, ilân tarihinden itibaren on beş gün içinde alacaklarını komisere bildirmeleri gerektiği, bu bildirimi yapmayan alacaklıların alacakları bilançoda kayıtlı olmadıkça konkordato projesinin müzakerelerine kabul edilmeyecekleri ihtarı da yazılır. Belirtilen yerlerde yapılan bu ilânın birer sureti adresi belli olan alacaklılara posta yolu ile gönderilecektir.

Alacaklı, alacak miktarını komisere bildirdiğinde komiser tarafından tutulan bir tutanakla bu durum kayıt altına alınır. Verilen süre içerisinde alacağını bildirmeyenler, konkordato hesabında alacaklı olarak hesaba katılmazlar dolayısıyla konkordato sürecinde söz sahibi de olamazlar. Ancak bu durum alacak hakkı bakımından onlara herhangi bir hak kaybı yaşatmayacak, alacağın özelliği fark etmeksizin teminatlı veya teminatsız tüm alacakları ve bu alacağa bağlı diğer hakları aynen devam edecektir. Eğer konkordato tasdik edilirse, alacağını bildirmeyen alacaklıların bu alacakları da tasdik edilen konkordato hükümlerine göre talep edilebilecektir.

Borçlunun konkordato başvurusu sırasında verdiği belgelerden var olduğu anlaşılan alacaklar, komisere bildirilmese bile alacaklı, alacağını bildirmiş gibi sayılacak ve bunun sonuçlarından yararlanabilecektir

Belirtilmesi gereken son husus, alacaklar komisere Türk Lirası üzerinden bildirilir. Eğer alacak para alacağı değilse değeri hesaplanacak ve o değer bildirilecek, yabancı para alacağı ise Türk Lirasına çevrilerek bildirilecektir. Ayrıca alacağın vadesinin gelip gelmemesinin yahut herhangi bir şarta bağlı olup olmamasının da bir önemi yoktur.

Alacaklar Hakkında Borçluyu Beyana Davet

Konkordato komiseri, ilan sonucunda kendisine bildirilen alacaklar hakkında, borçlunun açıklamalarını dinlemek üzere borçluyu beyanda bulunmaya davet eder. Borçlunun her alacak için kabul veya red beyanı ayrı ayrı alınır. Bu beyan, eğer alacaklar listelendiyse listede o alacak için ayrılan bölüme, listelenmediyse ilgili tutanaklara yazılır ve borçlu her alacak için beyanlarının yanına imza atar.

Konkordato komiserinin borçlunun beyanlarının doğru olup olmadığı hakkında karar verme yetkisi bulunmasa da, borçlunun ticari defterleri ve diğer belgeleri üzerinde inceleme yapabilecek ve beyanın doğruluğu hakkında ulaştığı kanaati hazırlayacağı raporla mahkemeye bildirecektir. Borçlu, alacak hakkında kabul beyanında bulunmuşsa, başkaca bir işleme gerek kalmaksızın o alacak konkordatonun kabulü aşamasında hesaba katılacaktır. Aksi kanaatte olan komiser bunu raporunda belirtecek, böyle bir alacağın varlığını kabul etmeyen diğer ilgililer ise asliye ticaret mahkemesine itirazda bulunabilecektir. Borçlunun varlığını kabul etmediği alacaklar hakkında ise mahkeme gerekli incelemeleri yapacak ve kesin olarak karar verecektir. İcra mahkemesinin verdiği karar konkordato açısından kesin olmakla birlikte, genel mahkemelerde dava açılmasına bir engel bulunmamaktadır.

Alacaklılar Toplantısına Davet

Konkordato projesinin hazırlanması, alacakların bildirilmesi ve tahkiki tamamlandıktan sonra konkordato komiseri tarafından, Ticaret Sicili Gazetesinde ve Basın-İlan Kurumunun resmî ilân portalında bir ilan yayımlanır. Yapılan bu ilanla alacaklıların konkordato projesini müzakere etmek üzere toplanmaya davet edildiği, toplantının yeri ve zamanı da açıkça gösterilerek alacaklılara bildirilir. Belirlenen toplantı günü ilân tarihinden en az on beş gün sonra olmak zorundadır. İlanda alacaklıların, toplantıdan önceki yedi gün içinde borçlunun durumuna ilişkin belgeleri inceleyebilecekleri de yazılacaktır. Ayrıca yapılan bu ilânın birer sureti, adresi belli olan alacaklılara posta ile gönderilecektir.

Alacaklılar Toplantısı ve Projenin Kabulü İçin Gerekli Çoğunluk

Alacaklıların toplantıya daveti için yapılan ilanda gösterilen tarihte ve yerde alacaklılar, borçlunun mali durumunu görüşmek ve konkordato projesini müzakere etmek üzere toplanırlar. Yapılan bu toplantıya konkordato komiseri başkanlık eder ve alacaklılara, borçlunun durumu hakkında hazırladığı raporu sunar. Ayrıca borçlu da gerekli açıklamaları yapmak üzere toplantıda hazır bulunmaya mecburdur. Ancak borçlunun gelmediği durumda da toplantı yapılmasına bir engel bulunmamaktadır.

Konkordato komiseri borçlunun durumu ve diğer söyleyecekleri hakkındaki raporunu sunduktan sonra borçlunun konkordato kabulü hakkında görüşmeye geçilir. Burada borçlu, alacaklılara gereken açıklamaları yapacak ve eğer varsa onların sorularını cevaplayacaktır. Bu görüşme sırasında borçlu, konkordato projesiyle mutlak bir şekilde bağlı olmayıp alacaklılar ile ödeme tutarı, vade gibi konularda konkordato projesinde öngörülenden farklı bir şekilde anlaşmaya varabilecek ve konkordato anlaşılan bu yeni şekilde onaylanabilecektir.

Konkordato projesinin kabulü için alacaklılar toplantısında aranan yetersayının sağlanabilmesi için kanunda 2 ihtimal öngörülmüştür. Bunlar;
1. İhtimalde; alacaklıların ve alacakların yarısını aşan çoğunluğun onayı,
2. İhtimalde ise; alacaklıların 1/4ünü ve alacakların 2/3ünü aşan çoğunluğun onayı gerekmektedir.

Alacaklılar toplantısına her ilgili katılabilmesine rağmen, konkordato projesinin kabulü için yapılan oylamaya katılabilecek kişiler sadece borçlu tarafından alacağı kabul edilen alacaklılar ile alacağı borçlu tarafından kabul edilmemesine rağmen mahkemenin konkordato oylamasına katılmasına müsaade ettiği alacaklılardır. Belirtmek gerekir ki borçlunun eşi ve çocuğu ile kendisinin ve evlilik bağı ortadan kalkmış olsa dahi eşinin anası, babası ve kardeşi alacak ve alacaklı çoğunluğunun hesabında dikkate alınmayacaktır. Çekişmeli veya geciktirici koşula bağlı yahut belirli olmayan bir vadeye tabi alacakların hesaba katılıp katılmamasına ve ne oranda katılacağına mahkeme karar verecektir.

Önemle belirtilmesi gereken bir husus konkordatonun tasdiki için yapılan oylamada sadece konkordato projesinden etkilenen alacaklıların oy kullanabileceğidir. Bu sebeple konkordatoyla bağlı olma mecburiyeti olmayan alacaklar ve sahipleri çoğunluk hesabına katılmayacaklardır. Bunlar;

Burada belirtmemiz gereken birinci maddede sayılan imtiyazlı alacak sahipleri imtiyaz haklarından vazgeçerlerse oylamaya katılabileceklerdir. Yine alacağı rehinle teminat altına alınmış olan alacaklılar sadece teminatı aşan kısım için oylamaya katılabileceklerdir.

Konkordato projesinin müzakereleri sonucunda oluşturulan konkordato tutanağı, çoğunluk hesabında dikkate alınan alacaklıların kabul ve ret oylarını içerecek şekilde oylamaya katılmaya hakkı olan alacaklılar, borçlu ve konkordato komiseri tarafından derhâl imzalanacaktır. İmza atmaya yetkili alacaklılardan, tutanağı herhangi bir sebeple orada imzalamayanlar da toplantının bitimini takip eden yedi gün içinde konkordatoyu kabul ettiklerini komisere bildirebileceklerdir.

Konkordato komiseri, yedi günlük bildirim süresinin bitmesinden itibaren en geç yedi gün içinde konkordatoya ilişkin bütün belgeleri, konkordato projesinin kabul edilip edilmediğine ve tasdikinin uygun olup olmadığına dair gerekçeli raporunu mahkemeye tevdi eder.

Borçlu İle Birlikte Sorumluluğu Olanlara Konkordatonun Etkisi

Konkordato projesinin tasdik edilmesiyle birlikte, projedeki hükümler yukarıda belirtilenler dışındaki tüm alacaklılar için bağlayıcı hale gelecektir. Bu nedenle alacaklılar , alacaklarını ancak konkordato hükümlerine göre borçludan talep edebileceklerdir. İcra iflas kanunu bazı hallerde, belirtilen koşulları sağlayan alacaklıların, konkordato hükümleriyle bağlı olmaksızın alacağının tamamını kefilden, aval verenden, müşterek borçludan yahut herhangi bir sebeple borçlu ile birlikte sorumlu olan kişiden talep etme imkanı tanımıştır.

Alacaklı öncelikle yukarıda belirtilen kişilerden talep edeceği alacağını konkordato komiserine bildirmiş yani konkordato alacağı olarak yazdırmış olmalıdır. Eğer kusurlu olarak bu alacağı yazdırmadıysa borçtan sorumlu diğer kişilerden alacağın ancak kabul edilen konkordato hükümlerine göre talep edebilecektir.

Alacağını konkordato komiserine bildiren alacaklı, kanunda belirtilen üç halden herhangi birini sağladığı takdirde, bu alacağın tamamını borçtan sorumlu olanlardan talep edebilecektir. Bu halde alacaklı;

Alacaklı konkordatoyu yukarıda belirttiğimiz koşullardan hiçbirini yerine getirmeyerek kabul etmişse, alacağını borçtan sorumlu olan diğer kişilerden de ancak kabul edilen konkordato hükümlerine göre talep edebilecektir.